افزایش ۲ میلیون هکتاری طرح‌های مرتعداری تا پایان سال؛ توسعه بهره‌برداری اقتصادی از مراتع کشور
طرح‌های مرتعداری، امسال ۲ میلیون هکتار رشد می‌کند
بر اساس اعلام دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، تا پایان سال جاری، سطح طرح‌های مرتعداری در ایران با رشد ۲ میلیون هکتاری به ۴۷ میلیون هکتار خواهد رسید. این اقدام در راستای سیاست‌گذاری‌های جدید برای بهره‌برداری پایدار و اقتصادی از منابع طبیعی کشور صورت گرفته است.
توسعه طرح‌های مرتعداری؛ گامی در جهت مدیریت اصولی منابع طبیعی
ابوالقاسم حسین‌پور، مدیرکل دفتر امور مراتع، با اشاره به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در این حوزه، اظهار داشت: «با اجرای طرح‌های جدید، سطح تحت پوشش طرح‌های مرتعداری از ۴۵ میلیون به ۴۷ میلیون هکتار افزایش می‌یابد. این طرح‌ها با هدف ساماندهی بهره‌برداری از مراتع و ارتقای بهره‌وری در چارچوب اصول علمی و زیست‌محیطی تدوین شده‌اند.»
وی افزود: «مطابق آخرین آمار رسمی، مجموع مراتع کشور بالغ بر ۸۲.۹ میلیون هکتار است که شامل ۵.۲ میلیون هکتار مراتع متراکم، ۲۰.۶ میلیون هکتار نیمه‌متراکم و ۵۷.۱ میلیون هکتار مراتع کم‌تراکم می‌شود.»
بهره‌برداری فراتر از ظرفیت؛ چالش جدی در مدیریت مراتع
حسین‌پور با اشاره به نظام بهره‌برداری عرفی از مراتع گفت: «در حال حاضر، یک میلیون و ۶۶ هزار خانوار بهره‌بردار در قالب ۴۵ هزار سامان عرفی با مجموع ۷۵ میلیون واحد دامی از مراتع کشور استفاده می‌کنند. این در حالی است که ظرفیت مجاز بهره‌برداری در شرایط نرمال تنها ۳۵ میلیون واحد دامی است.»
وی این اختلاف را یکی از چالش‌های جدی در مدیریت پایدار مراتع دانست و تأکید کرد که اجرای دقیق طرح‌های مرتعداری می‌تواند به کنترل فشار دام و حفظ اکوسیستم‌های مرتعی کمک کند.
رویکرد جدید: اقتصادی‌سازی طرح‌های مرتعداری
مدیرکل دفتر امور مراتع با تأکید بر تغییر رویکرد در طراحی طرح‌ها گفت: «هدف ما از تدوین طرح‌های جدید، حرکت به سمت بهره‌برداری چندمنظوره و اقتصادی از مراتع است. این طرح‌ها به‌صورت تلفیقی طراحی شده‌اند تا علاوه بر تولید علوفه و گوشت قرمز، سایر ظرفیت‌های اقتصادی مراتع نیز فعال شوند.»
وی افزود: «از جمله این ظرفیت‌ها می‌توان به بهره‌برداری از گیاهان دارویی و صنعتی، توسعه زنبورداری و تولید عسل، استفاده از قابلیت‌های طبیعت‌گردی و بوم‌گردشگری، و سایر فعالیت‌های متناسب با زیست‌بوم مرتعی اشاره کرد. این اقدامات نه‌تنها درآمد مرتع‌داران را افزایش می‌دهد بلکه به حفظ منابع طبیعی نیز کمک می‌کند.»
واگذاری مدیریت به مرتع‌داران؛ مشارکت در حفاظت و توسعه
حسین‌پور در ادامه تصریح کرد: «در طرح‌های جدید، مدیریت بهره‌برداری به مرتع‌داران واگذار می‌شود تا با مشارکت فعال، در حفظ، احیا و بهره‌برداری اصولی از مراتع نقش‌آفرینی کنند. این مدل مشارکتی، ضمن افزایش مسئولیت‌پذیری بهره‌برداران، زمینه‌ساز توسعه پایدار در مناطق مرتعی خواهد بود.»
جمع‌بندی: ارتقای بهره‌وری و حفاظت همزمان با توسعه طرح‌های مرتعداری
افزایش ۲ میلیون هکتاری طرح‌های مرتعداری تا پایان سال، نشان‌دهنده عزم جدی سازمان منابع طبیعی برای مدیریت اصولی و اقتصادی مراتع کشور است. با اجرای این طرح‌ها، نه‌تنها فشار بر منابع طبیعی کاهش می‌یابد، بلکه فرصت‌های جدیدی برای اشتغال، درآمدزایی و توسعه پایدار در مناطق روستایی و عشایری فراهم خواهد شد.
رضا حسینی 39 ساله و با 20 سال سابقه روزنامه نگاری و خبرنگاری
